Spelend basisvaardigheden leren met de Tovertafel

Hoe kan de Tovertafel kinderen al spelend basisvaardigheden leren? Geholpen door lieve tekeningen, grappige monstertjes en een heleboel dierengeluiden kunnen alle kinderen met een uitdaging vormen, gezichtsuitdrukkingen en letters leren herkennen.

Wat betekent de Tovertafel voor kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte? 

Ontwerper Hannah Boeijkens: “Met de Tovertafel willen we kinderen in het speciaal onderwijs of de zorg ondersteunen in hun ontwikkeling. We vinden het belangrijk dat ze spelend kunnen leren. Bij kinderen met een beperking komt het spelen nog wel eens in het gedrang, terwijl dit juist een natuurlijke manier van leren is. Vanuit dat idee hebben we de deze spellen ontwikkeld.”

Matchen met monsters

“Matching is een belangrijke voorschoolse vaardigheid die we vanuit het veld vaak terugkregen als suggestie voor een spel.” zegt Hannah. “Goed leren kijken en het vinden van verschillen en overeenkomsten is essentieel om later bijvoorbeeld te leren rekenen en lezen. Dat begint met het leren herkennen van kleuren en vormen. Hoe maak je dat nu leuk? Met monstertjes natuurlijk!”

Bij het spel ‘Monsterduo’s’ verschijnt telkens één vorm in het midden en verschillende andere eromheen. Als de spelers dezelfde vorm als in het midden aanraken, verschijnt hierop een gezichtje. Er zijn tien persoonlijkheden en geluidjes. “Tijdens de speltest waren er al meteen een aantal favorieten.” lacht Hannah. “Het rondje laat een boertje. Dat was wel een beetje een hit. Verder riep een van de kinderen bij het zien van de zwarte ruit met de snor ‘Ha, dat is papa!’ En het hartje heeft heel veel kusjes gekregen.”

Wie is er blij?

“Kinderen met een ontwikkelingsachterstand hebben vaak problemen met sociaal-emotionele vaardigheden. Ze vinden het bijvoorbeeld moeilijk om gezichtsuitdrukkingen te interpreteren, zich te verplaatsen in een ander of om hun eigen gevoelens te herkennen en te uiten.” aldus Hannah. “Het spel ‘Emoties’ leert kinderen op een speelse manier over gezichtsuitdrukkingen. Daarbij biedt het begeleiders en onderwijzers een ingang om met het kind een gesprek over gevoelens te beginnen.”

In het spel wordt bijvoorbeeld gevraagd: ‘Wie is er blij?’ Er verschijnen meerdere getekende gezichten in beeld. Is het een gezicht met de mondhoeken omhoog, met een frons of met rode wangen? Als de speler het goede gezicht aanraakt, hoor je ‘Ik ben blij!’ Je hoeft dus niet te kunnen lezen, als je maar goed luistert. “Tijdens de speltest vond een van de kinderen ‘Ik vind het vies’ heel erg grappig. Dus toen hij al hoorde ‘Wie vindt het vies?’ kondigde hij al van te voren aan: ‘Ik ga lachen!'”

Speels leren lezen

“Leren lezen is een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van het kind. En dat begint met het herkennen en benoemen van letters.” vertelt Hannah.  “Bij het spel ‘Letterdier’ verschijnt op tafel aan beiden kanten de naam van een dier, waarvan één letter ontbreekt. Eronder is de keuze uit een aantal letters. Hiervoor gebruiken we blokschrijfletters, die kinderen op school ook aangeleerd krijgen.  Als je het fout doet, verdwijnt de letter. Raakt een speler de juiste letter aan, dan verschijnt een illustratie van het dier en hoor je het bijbehorende geluid.” Waf waf!

“Op een speelse manier emoties oefenen zonder dat het zwaar of saai wordt: een geluksmoment.”

In de goede richting

“Voor mij was bijvoorbeeld het moment dat een van de kinderen zo moest lachen over ‘Ik vind het vies’ een teken dat we in de goede richting bezig zijn. De voice-acting, overigens gedaan door twee van mijn collega’s, was herkenbaar en de jongen was op een speelse manier emoties aan het oefenen. Zonder dat het zwaar of saai werd. Dat is een geluksmoment natuurlijk!” zegt Hannah. “Ik hoop dat we in de toekomst nog meer spellen kunnen gaan ontwikkelen die cognitief uitdagen en dat de Tovertafel een middel kan zijn om kinderen met elkaar te verbinden en samen te laten spelen en leren. Het plezier moet volgens mij altijd voorop blijven staan, dan komt het leren vanzelf.”